Մեր պայքարն արդար է, հաղթանակը՝ անխուսափելի

Միջազգային հանրությունը պետք է զսպի Թուրքիային

1994 թվականից ի վեր առաջին անգամ Ադրբեջանը ձեռնարկեց լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ Արցախի Հանրապետության սահմանների ողջ երկայնքով: Ռազմական բախումները կանխանշում էին մի քանի նախադրյալներ: Առաջին, որ այդ երկրի նավթային պաշարներն արդեն սպառվում էին: Նավթադոլարներն այդ երկրի ֆինանսական հոսքերի եւ բանակի ծախսերի հիմնական աղբյուրն են: Ֆինանսական հոսքերի նվազման պայմաններում սպասելի էր, որ Ադրբեջանը վերջին անգամ կփորձի ռազմական ճանապարհով լուծել ԼՂՀ հիմնահարցը: Սակայն ինչպես 1994 թվականին, այնպես էլ այսօր Ադրբեջանի կուտակած ռազմական տեխնիկան որոշիչ դեր չի ունենա, առավել եւս, որ այսօր հայկական զինուժի սպառազինությունը շատ առումներով գերազանցում է թշնամու ունեցածին:
Ռազմական գործողությունների սկսման մյուս նպաստող գործոնը տարածաշրջանում ձեւավորվող նոր աշխարհաքաղաքական իրավիճակն է, որը պայմանավորված է իր բոլոր հարեւանների նկատմամբ Թուրքիայի ապակառուցողական գործողություններով: Այս պետության որդեգրած ակնհայտ հակահայկական քաղաքականությունը, Ադրբեջանին նոր գործողությունների հրահրելու կոչերը փաստում էին վերջինիս անժխտելի ներգրավվածությունը իրադարձությունների սրման մեջ: Միանշանակ է, որ Ադրբեջանն առանց Թուրքիայի դրդման եւ աջակցության չէր դիմի ռազմական գործողությունների: Այդ նպատակով վերջինս Ադրբեջանի հետ համատեղ զորավարժություններ անցկացրեց, որի հիմնական նպատակը, սակայն, Ադրբեջանում թուրքական զինուժի եւ տեխնիկայի ներկայության ապահովումն էր: Զորավարժություններից հետո դրանք մնացին այնտեղ եւ այսօր ռազմական գործողությունների հիմնական միջոցներն են:
Ռազմական գործողությունների առաջին օրվա ավարտին Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը հայտարարեց, որ Արցախը կռվում է Թուրքիայի դեմ: Նրա խոսքով, ռազմական գործողությունների մեջ ներգրավված են թուրքական ռազմաօդային տեխնիկան ու անօդաչու թռչող սարքերը, ինչպես նաեւ Սիրիայի հյուսիսից տեղափոխված վարձկանները եւ թուրքական բանակի մասնագետները:
Իսկ Արցախի արտաքին գործերի նախարար Մասիս Մայիլյանն էլ հայտնեց, որ միջնորդ պետություններից ՌԴ արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը առաջինը խոսել է Թուրքիայի, հետո նոր Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հետ, ինչը ժամանակագրության առումով շատ խոսուն է:
Սա նշանակում է, որ ռազմական բախումը երկու երկրների տիրույթից դուրս է գալիս տարածաշրջանային մակարդակի վրա՝ իր բոլոր հետեւանքներով: Ստեղծված իրավիճակում միջազգային հանրության համարժեք արձագանքն անհրաժեշտություն է: Այս դեպքում, սակայն, միջազգային կազմակերպությունների ու երկրների կոչերը բավարար չեն, եւ պետք է կիրառվեն գործուն մեխանիզմներ Թուրքիայի հավակնությունները զսպելու համար:
Արցախում սկսված ռազմական գործողությունները եւ, մասնավորապես, դրանցում Թուրքիայի ներգրավվածությունն աննախադեպ կամարտահայտությամբ համախմբել են Հայաստանի եւ ողջ սփյուռքի ներուժը: Հայաստանից կամավորների եւ պահեստազորի աննախադեպ մեծ թվով հոսք է սկսվել դեպի Արցախ: Իրավունքի ուժով գումարված խորհրդարանի նիստում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց. «Սա մեր հազարամյա գոյամարտի հերթական եւ, միգուցե, ամենակարեւոր հանգրվանն է»:
Այսօր ողջ աշխարհի տարբեր անկյուններից մեր հայրենակիցները ժամանում են Հայաստան եւ Արցախ՝ մեր ժողովրդի հերթական ազատամարտը փառքով ավարտին հասցնելու համար: Հայ ժողովուրդն այլընտրանք չունի: Թուրքիան Ադրբեջանի միջոցով քայլ առ քայլ փորձում է իրականացնել պանթուրքիզմի իր դարավոր ծրագիրը, որի ճանապարհին Արցախն ու Հայաստանը չկան: Հայաստանն այսօր, առավել քան երբեւէ, պատրաստ է ոչ միայն դիմակայել թշնամու հարձակմանը, այլեւ պարտավոր է նոր անվտանգության գոտիներ ստեղծել Արցախի շուրջ՝ թշնամուն վերջնականապես զրկելով խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու պատրանքներից եւ նրան ստիպելով վերադառնալ կառուցողական բանակցությունների օրակարգին:
Մեր պայքարն արդար է, հաղթանակը՝ անխուսափելի:

Արմեն ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ

29-09-2020