Դավիթ Տոնոյանն ասել է, որ հայկական բանակը նույնպես սպասում է հրամանի

Ինչպես արդեն նշել ենք, այս օրերին Թուրքիան Ադրբեջանի հետ միասին զորավարժություններ է անցկացնում՝ ձգտելով ավելացնել իր ազդեցությունը տարածաշրջանում, ինչպես նաեւ վերականգնել ադրբեջանական բանակի հեղինակությունը, որի հզորության վերաբերյալ տարիներ շարունակ առասպելներ են հորինել նրանք, որոնց համար կարեւորը ոչ թե բանակն է, այլ սեփական գրպանն ու քսակը։ Փուչիկը, սակայն, պայթել է Տավուշի սահմանին Հայաստանի դեմ հրահրված պատերազմական գործողությունների ընթացքում, երբ հայկական կողմը ծանր հարված հասցրեց ադրբեջանական սադրանքին...
Ինչպես երեւում է, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը շարունակում է հավատալ, որ կարող է փրկել իր դեմքը։ Նա հայտարարել է, որ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորման գործընթացի յոթ պայման է ներկայացրել, «որոնցից եւ ոչ մեկն ընդունելի չէ Ադրբեջանի համար»։ Պատասխանելով Նիկոլ Փաշինյանի այն մոտեցմանը, որ Ադրբեջանը պետք է բանակցի Արցախի Հանրապետության ներկայացուցիչների հետ, նա նշել է, որ այդպիսի հանրապետություն գոյություն չունի, ոչ ոք նման պետություն չի ճանաչում, իսկ Հայաստանն էլ, «եթե խիզախությունը բավարարում է, թող ճանաչի, եթե ոչ, ուրեմն վախենում է»։ Այնուհետեւ հոխորտացել է. «Քանի դեռ ուշ չէ, ազատեք մեր տարածքները»։
Պարզվում է՝ կովկասյան թաթարները, որոնք անցած տարեսկզբին, ի մեծ զարմանս իրենց, պետություն ստացան թուրքերի օգնությամբ, որոնք ազգ չեն, այլ ինչ—ինչ ցեղերի ներկայացուցիչներից կազմված մի խումբ, որոնց ադրբեջանցի անվանումը տրվել է Խորհրդային Միության իշխանության կողմից, չեն ուզում բանակցել մի ազգի հետ, որից խաղաղություն են մուրացել 1994 թ., որը պետականության այնպիսի ավանդույթներ ունի, այնպիսի ճանապարհ է անցել ու կռել հաղթանակներ, որոնցից զրկված են շատ ու շատ ժողովուրդներ։ Միայն այն փաստը, որ հայկական կողմը պատրաստ է բանակցություններ վարել ադրբեջանական կողմի հետ, ոչ միայն մեծ պատիվ է այսօր էլ սեփական ինքնության փնտրտուքների մեջ գտնվող հարեւանների համար, այլեւ շատ մեծ փոխզիջում։ Մշակութային գողությունը, «հարուստ» հարեւանների հաշվին կայանալու, նրանց պատմությանը տիրանալու փորձերը չեն կարող դառնալ ազգային ինքնության վկաներ, որովհետեւ ազգայինը չի հորինվում ու չի պարտադրվում, այն ազգի արյան ու բնավորության մեջ է եւ դրսեւորվում է ցանկացած իրավիճակում։
Երբ մեկը սուտ է ասում եւ այն կրկնում է մի քանի անգամ, առաջինն ինքն է հավատում իր ստին։ Այդպիսին է Իլհամ Ալիեւը, որը շարունակում է բարբաջել, թե Հայաստանն անընդունելի պայմաններ է առաջադրում, փորձում է փոխել բանակցությունների ձեւաչափը, ոչնչացնում է բանակցային ձեւաչափը, իրենք «այդ թուղթը նետում են աղբամանը»։ Մի ժամանակ էլ թուրք—ադրբեջանական շրջանակներում ոգեւորված խոսում էին, որ Էրդողանը Թրամփի նամակն է նետել աղբամանը։ Ինչպես երեւում է, Ադրբեջանի առաջնորդը չի ուզում հետ մնալ «հզորագույն» Էրդողանից եւ փորձում է հերոս երեւալ ադրբեջանական լսարանի աչքին։ Նրանց «հերոս» է պետք, պարզապես նոր փուչիկ։
Անդրադառնանք Ալիեւի մտքի հերթական գոհարին։ «Եթե հայկական զինված ուժերը չլքեն Ղարաբաղը, խաղաղություն չի լինի, չի կարող խաղաղություն լինել այն դեպքում, որ Ղարաբաղը Հայաստան է»։ Եվ ավելացրել է, որ ՀՀ վարչապետի յոթ պայմանի դիմաց միայն մեկ պայման է առաջ քաշում՝ «հայկական զինված ուժերը պետք է լքեն Ղարաբաղը»։
Արցախում միշտ ապրել են հայերը, եւ նրանք էլ կազմել են սեփական բանակը՝ պաշտպանվելու ադրբեջանական հրոսակներից։ Ըստ Ալիեւի՝ տարածքում ապրող հայերը պետք է թողնեն այն ու հեռանան, ոչ ոք այնտեղ չպիտի մնա, որպեսզի ադրբեջանցիները գան ու կարողանան «հերոսաբար գրավել այն»։ Հայերը պետք է թողնեն իրենց տները, հարազատ եզերքը ու գնան, որպեսզի ադրբեջանցիներն էլ չլացե՞ն՝ մոտավորապես այն տրամաբանությամբ, թե արցախահայերը պաշտպանվում են ու չեն թողնում իրենց սպանել։ Դե, այսպիսիների հարեւանությամբ ապրելն իսկապես ողբերգություն է…
Ալիեւի այս «մարտական կեցվածքը» բնորոշ չէ պարտված կողմին։ Թվում է՝ նրա հայտարարությունները պետք է ավելի զուսպ լինեին, բայց Թուրքիան այս փուլում դա թույլ չի տալիս։ Եվ գնալով կավելացնի սադրանքները։ Պատահական չէ, որ ադրբեջանա—թուրքական զորավարժությունների ֆոնին Ալիեւն ու Էրդողանը հեռախոսազրույց են ունեցել, որի ընթացքում այդ զորավարժությունները գնահատվել են որպես «երկու պետությունների միջեւ բարեկամական եւ եղբայրական հարաբերությունների եւս մի ապացույց»։ Ալիեւը զրույցի ընթացքում նշել է նաեւ, որ բարձր է գնահատում Թուրքիայի աջակցությունն Ադրբեջանին՝ հուլիսի 12—16—ը հայ—ադրբեջանական սահմանին առաջացած լարվածության ընթացքում։
Իսկ ահա ՀՀ պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանը, ով հուլիսի 30—31—ը Արցախում էր, անդրադարձել է Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության կոշտ հռետորաբանությանը, մասնավորապես՝ Ադրբեջանի նախագահի «քանի դեռ ուշ չէ, ազատեք մեր տարածքները» հայտարարությանը՝ նշելով, որ հայկական կողմի համար հասկանալի չէ, թե երբ է այդ «ուշը»։
Իսկ այդ հանրապետության պաշտպանության նախարարի՝ նախագահի համապատասխան հրամանին սպասելու մշտական հայտարարությունների առչնությամբ Դավիթ Տոնոյանն ասել է, որ հայկական բանակը եւս սպասում է հրամանի…
Եվ դա հասկանալի է. շատ բան կորցնելով պատմության ընթացքում՝ մենք պետք է վերականգնենք կորսվածը ոչ միայն սոսկ վերականգնելու, այլ նաեւ կորցնողի համարումը վերջնականապես փոխելու համար։ Այսուհետ մեր պատմության ջրաղացը պետք է պտտվի մեր կամքով եւ ցանկությամբ։