Նվազեցվում են ՊԵԿ աշխատակից-հարկատու շփումները

Ներդրվում է վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ վարույթների էլեկտրոնային կառավարման համակարգ

Պետական եկամուտների կոմիտեի 2020-2024 թվականների զարգացման եւ վարչարարության բարելավման ռազմավարական ծրագրով նախատեսվել է մինչեւ 2023 թվականը ստեղծել վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ գործերով վարույթների (ՎԻՎ) էլեկտրոնային կառավարման համակարգ:
Մինչ օրս Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքով հարկային մարմնի քննությանը ենթակա գործերով ՎԻՎ վարույթները հարուցվել եւ իրականացվել են թղթային եղանակով: Պետական մարմինների հիմնական գործառույթները էլեկտրոնային եղանակով իրականացնելու քայլերն առաջին հերթին պետական համակարգում կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցման խնդիրների լուծմանն են ուղղված: Այս դեպքում նվազագույնի են հասցվում հարկատուի եւ պետական մարմնի աշխատակիցների շփումները, ինչն առաջնային անհրաժեշտ պայմանն է կառավարման արդյունավետության, աշխատանքների օպերատիվության բարձրացման եւ կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցման առումով:
Այս խնդիրը լուծելու համար ՊԵԿ-ը մշակել եւ ԱԺ քննարկմանն է ներկայացրել «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը:
Օրինագծով կանոնակարգվել են էլեկտրոնային համակարգի կիրառման հետ կապված ՎԻՎ վարույթների առանձնահատկությունները: Փոփոխություններով նախատեսվել է, որ էլեկտրոնային եղանակով իրականացվելու են հայտարարագիրը, հաշվարկը կամ օրենքով կամ այլ իրավական ակտերով սահմանված այլ փաստաթուղթը հարկային մարմիններ եւ տեղական ինքնակառավարման մարմիններ սահմանված ժամկետում չներկայացնելու դեպքերը եւ խախտումները: Էլեկտրոնային ընթացակարգ կտրվի նաեւ հիմնադրամների կողմից հաշվետվությունը չհրապարակելու կամ թերի հրապարակելու, հասարակական կազմակերպության կողմից հաշվետվությունը չհրապարակելու, վերջիններիս կանոնադրության նպատակներին չհամապատասխանող գործունեության իրականացման, հարկերը, տուրքերը եւ օրենքով սահմանված պարտադիր այլ վճարումները ժամանակին չվճարելու հոդվածների համաձայն կատարված իրավախախտումների գործերով հարուցված վարույթները: Սա պայմանավորված է այն բանով, որ նշված վարույթներով իրավախախտման հատկանիշները բնութագրող հանգամանքների վերաբերյալ տեղեկատվությունն արդեն իսկ առկա է հարկային մարմնի էլեկտրոնային տեղեկատվական համակարգում:
Այս հոդվածներն ընտրվել են նաեւ այն պատճառով, որ դրանցով հարուցված վարույթների ծավալը մեծ է:
ՊԵԿ-ը առաջարկում է, որ ՎԻՎ վարույթների շրջանակներում փաստաթղթերը ընդունվեն եւ իրավախախտման սուբյեկտին ծանուցվեն էլեկտրոնային եղանակով: Այն իրականացվելու է հարկային մարմնի հաշվետվությունների ներկայացման էլեկտրոնային կառավարման համակարգի՝ հարկ վճարողի անձնական էջում տեղադրելու եղանակով: Եթե այս տարբերակը հնարավոր չէ, կամ եթե այն տեղադրելու օրվանից հետո աշխատանքային 5-օրյա ժամկետում հարկ վճարողն իր անձնական էջ մուտք չի գործել, ապա այդ փաստաթղթերը կտեղադրվեն ՀՀ հրապարակային ծանուցումների պաշտոնական ինտերնետային կայքում, ինչի մասին հարկ վճարողը կծանուցվի հարկային մարմնում առկա իր էլեկտրոնային փոստին:
Այստեղ խնդիր է առաջանում, թե պատասխանող կողմը երբ է համարվում ծանուցված, քանի որ շատ դեպքերում վերջիններս ՀՀ-ից բացակայելու կամ այլ առարկայական պատճառներով, չեն կարողանում ծանոթանալ կամ տեղյակ լինել իրենց ծանուցումներին: Այս հարցը կարեւոր է նաեւ այն պատճառով, որ դրանց պատասխանելու համար օրենքով սահմանված է որոշակի ժամկետ: ՊԵԿ-ը նախագծով նախատեսել է, որ պատշաճ ծանուցված է համարվում հարկային մարմնի հաշվետվությունների ներկայացման էլեկտրոնային կառավարման համակարգի անձնական էջ մուտք գործելու պահը, ինչը հավաստվում է էլեկտրոնային համակարգի կողմից ինքնաշխատ եղանակով հարկ վճարողին ուղարկվող հաղորդագրությամբ, իսկ Հայաստանի Հանրապետության հրապարակային ծանուցումների պաշտոնական ինտերնետային կայքում տեղադրելու դեպքում՝ հարկ վճարողը համարվում է պատշաճ ծանուցված այդ փաստաթղթերը կայքում տեղադրելուց հետո 5-րդ օրը:
ՊԵԿ-ը ակնկալում է, որ օրենքի նախագծի ընդունմամբ կկրճատվեն նաեւ ՎԻՎ վարույթների իրականացման վարչական ծախսերը, եւ առկա աշխատանքային ռեսուրսներն ավելի նպատակային կօգտագործվեն:

Արմեն ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ

19-01-2021